“Chiến lược “mũi nhọn mềm”: Đổi mới truyền thông phòng chống ma tuý qua hợp tác Báo Cựu Chiến Binh – Viện PSD”

Trong Tháng hành động phòng chống ma tuý 2025, Báo Cựu Chiến Binh Việt Nam và Viện PSD đã ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông chiến lược giai đoạn 2025–2030. Sự kiện đặt trọng tâm vào bảo vệ giới trẻ – nhóm đối tượng có tỉ lệ nghiện đáng báo động – và nhấn mạnh cách tiếp cận đổi mới truyền thông, khai thác sức mạnh của báo chí và nền tảng kỹ thuật số.

Ngày 24/6/2025, tại trụ sở Hội Cựu chiến binh Trung ương (Hà Nội), lễ ký kết giữa Báo Cựu Chiến Binh Việt Nam và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống ma tuý PSD đã diễn ra trang trọng nhằm tăng cường truyền thông phòng ngừa ma tuý giai đoạn 2025–2030

Sự kiện diễn ra đúng vào Tháng hành động phòng chống ma tuý 2025, hưởng ứng Chỉ thị 36‑CT/TW của Ban Bí thư và Quyết định 1452/QĐ‑TTg của Thủ tướng Chính phủ – đặt dấu mốc quan trọng trong đổi mới cách thức tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng

Dữ liệu từ Bộ Công an được công bố tại buổi lễ cho thấy:

• Đến tháng 4/2025, cả nước đã có khoảng 369.359 người nghiện hoặc sử dụng ma tuý và quản lý sau cai nghiện

• Nếu tính đến tháng 5/2025, giả thuyết thành một số báo thống kê khác nói có 265.000 người nghiện đã đăng ký hồ sơ, với gần 80% dưới 25 tuổi, thậm chí có trẻ em 10–12 tuổi bị dụ dỗ sử dụng ma tuý

Một thực trạng đáng lo ngại: xu hướng lạm dụng ma tuý tổng hợp (ATS, ketamine, cần sa biến đổi gen, “bóng cười”…), gây hại thần kinh, dẫn đến tội phạm, rối loạn tâm thần – khẳng định chính xác tác hại của ma túy trong xã hội hiện nay.

Thượng tướng Phạm Hồng Hương (Phó Chủ tịch Hội Cựu Chiến Binh Việt Nam) khẳng định truyền thông là chìa khóa để biến nhận thức thành hành động xã hội: “cần nhiều cách làm hay, phương pháp truyền thông phù hợp… đi vào chiều sâu, có sức lan tỏa rộng”

Thiếu tướng Vũ Hùng Vương (Phó Chủ tịch thường trực Hội Cựu Công an Nhân dân) cũng đánh giá truyền thông như một công cụ chiến lược trong phòng chống ma tuý, góp phần làm giảm tỷ lệ chuyển hóa hành vi – quan trọng không kém biện pháp nghiệp vụ.

Theo định hướng của Viện PSD và Báo CCB, chiến lược truyền thông được xây dựng trên ba trụ cột chính:

• Đổi mới tư duy: không truyền thông đơn điệu, dập khuôn, mà cần đổi mới hình thức, thông điệp, kỹ thuật truyền tải.

• Thay đổi hành vi: từ nhận thức thụ động đến hành động thực tiễn: cai nghiện, phòng ngừa, hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng.

• Thúc đẩy hành động: tạo cơ chế qua chuyên mục, diễn đàn, tọa đàm, triển lãm để khơi gợi cộng đồng cùng chung tay phòng, chống ma túy.

Để đảm bảo tính lan tỏa và phiên sớ, Báo Cựu Chiến Binh đặt mục tiêu thiết lập mạng lưới cộng tác viên rộng khắp về phòng chống ma tuý – đặc biệt tại địa bàn cơ sở.

Ngay sau ký kết, Báo CCB đã ra mắt chuyên mục “Vì cộng đồng không ma tuý” trên báo điện tử, in ấn, phát thanh truyền hình; dưới sự hỗ trợ nhận diện gồm logo, khẩu hiệu, màu sắc chiến dịch và ấn phẩm đa phương tiện – mang dấu ấn hiện đại, chuyên nghiệp.

Việc sản xuất video, podcast, phóng sự chuyên sâu được nhấn mạnh gắn liền với vấn đề “nóng”, mô hình hiệu quả thực tiễn. Đây là bước quan trọng trong đổi mới truyền thông phòng chống ma tuý, giúp tiếp cận công chúng nhanh, sâu hơn, đặc biệt với giới trẻ.

Hợp phần định hướng truyền thông cộng đồng bao gồm:

• Diễn đàn cộng đồng có sự tham gia của cựu chiến binh, chuyên gia, nhà báo.

• Hội thảo – tọa đàm chuyên đề về phòng chống ma tuý.

• Các cuộc thi, triển lãm thông tin trực quan – tạo sự tương tác với người dân, gia đình, thanh thiếu niên.

• Các chương trình truyền thông, đào tạo, tập huấn tại cộng đồng dân cư, trường học...

Dự án nhắm vào giáo dục dự phòng cho thanh thiếu niên, học sinh – sinh viên và nhóm nguy cơ cao – thông qua lồng ghép hoạt động ngoại khoá, thi tìm hiểu pháp luật, truyền thông tại trường học.

Một thông điệp rất cảm động tại buổi lễ là chia sẻ từ TS Lê Trung Tuấn – từng là người nghiện ma tuý, đã cai nghiện thành công hơn 20 năm, hiện nay là Chủ tịch Hội đồng quản lý Viện PSD – nhấn mạnh câu chuyện “hồi sinh con người”, truyền thông là “mũi nhọn mềm sắc bén”, cần khơi dậy sự đồng cảm, lòng tin trong cộng đồng.

CCB Nguyễn Viết Vân – Chủ nhiệm CLB B93 Phường Kim Mã – chia sẻ cách tiếp cận nhẹ nhàng, coi người nghiện như “con cháu trong nhà”, dùng sự chân thành để khuyên ngăn và hỗ trợ tái hòa nhập – minh chứng hiệu quả của việc truyền thông gắn với con người .

Hợp tác dài hạn giai đoạn 2025–2030 đặt mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái truyền thông phòng chống ma tuý:

• Đa nền tảng – đa chiều – bền vững, từ báo chí truyền thống đến mạng xã hội, trường học, cộng đồng.

• Chuyên mục định kỳ – vận hành chuyên nghiệp và liên tục.

• Hoạt động cộng đồng liên kết: từ truyền thông nội dung đến giáo dục, đào tạo kỹ năng, hỗ trợ địa phương.

• Theo dõi – đánh giá định kỳ, rút kinh nghiệm liên tục – đảm bảo tính hiệu quả và khả năng nhân rộng.

Theo lời của TS Lê Trung Tuấn, Viện PSD cam kết không chỉ dừng ở trị liệu, mà còn giáo dục kỹ năng, chuyển đổi hành vi – phần quan trọng trong chiến lược truyền thông mới

Sự kiện ký kết hợp tác giữa Báo Cựu Chiến Binh và Viện PSD đánh dấu bước ngoặt trong truyền thông phòng chống ma tuý, chuyển từ thông tin một chiều sang hệ sinh thái truyền thông thích ứng với xu hướng xã hội công nghệ. Truyền thông không chỉ còn là “nói cho người ta nghe”, mà cần là “đổi tư duy – thay đổi hành vi – hành động cùng cộng đồng”.

Những đổi mới như chuyên mục đa nền tảng, nhận diện chiến dịch chuyên nghiệp, video, podcast, tọa đàm, giáo dục dự phòng, cộng tác viên cơ sở… không chỉ làm mới hình thức truyền thông, mà còn tác động sâu rộng đến nhận thức và hành vi của người dân – đặc biệt là thế hệ trẻ – có thể tạo ra “lá chắn nhân văn” hiệu quả chống lại tệ nạn ma tuý.

Nếu được áp dụng và thực thi nghiêm túc đến năm 2030, chiến lược này có tiềm năng lan tỏa thành công trên quy mô toàn quốc, trở thành mô hình điểm mẫu mực về đổi mới truyền thông phòng chống ma tuý.

VIỆN PSD