Cần ngăn chặn thế hệ trẻ sử dụng thuốc lá điện tử

Hiện nay, thuốc lá điện tử chưa được phép nhập khẩu tại Việt Nam nhưng vẫn được bày bán công khai. Thực trạng giới trẻ đua nhau hút thuốc lá điện tử đang là nỗi ám ảnh đối với nhiều phụ huynh và toàn xã hội. Trước tình hình ma túy “núp bóng” thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử… diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng, cần ngăn chặn được kịp thời.

Những hậu quả khôn lường

Thuốc lá điện tử là thiết bị sử dụng pin làm nóng dung dịch điện tử để tạo ra sol khí/khói cho người dùng hít vào, chứa chất tạo mùi, hòa tan trong Propylene Glycol hoặc/và Glycerin. Thành phần chính của dung dịch điện tử, bên cạnh nicotin, còn có propylene glycol và các chất tạo hương vị. Có ít nhất 60 hợp chất hóa học đã được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi là tinh dầu) và nhiều hợp chất khác có trong sol khí/khói tạo ra từ thuốc lá điện tử.

Theo Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá, để che giấu độ gắt của nicotin làm cho sản phẩm dễ chịu hơn, dễ hít vào hơn và tạo mùi vị hấp dẫn, thu hút người sử dụng, đặc biệt là giới trẻ, các nhà sản xuất còn sử dụng rất nhiều loại hương liệu có mùi vị như: bạc hà, táo, cam, chanh… trong thuốc lá điện tử.

Theo ông Lê Đức Hiền, Phó Viện trưởng thường trực Viện Nghiên cứu và Ứng dụng phòng chống ma tuý PSD, hiện nay, một số nước trên thế giới (bao gồm những nước phát triển như Anh Quốc) cũng bắt đầu nhìn nhận tiềm năng giảm thiểu rủi ro của thuốc lá thế hệ mới so với thuốc lá truyền thống. Trên thị trường, tình trạng giới trẻ sử dụng thuốc lá thế hệ mới đang ngày càng phố biến. Người sử dụng lựa chọn dòng sản phẩm này vì nhiều lý do trong đó, lý do chính là họ hy vọng dòng sản phẩm này có thểt giảm thiểu tác hại cho sức khỏe của họ, cũng như người xung quanh.

Nhiều bạn trẻ vẫn lầm tưởng rằng, thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá thông thường. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới không xác nhận thuốc lá điện tử là một biện pháp hỗ trợ cai nghiện. Khi sử dụng thuốc lá điện tử, không những không giúp cai thuốc lá mà còn khiến người dùng trở thành nghiện nicotin.

Đáng nói, thời gian qua, cơ quan công an cũng khuyến cáo, thuốc lá điện tử có nhiều loại hương liệu độc hại, và có thể pha trộn các chất khác vào dung dịch như ma tuýnhư cần sa, hay các chất kích thích khác. Thậm chí, để dụ dỗ học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử, nhiều đối tượng đã mời gọi học sinh hút thuốc lá điện tử miễn phí hoặc tặng thêm tiền nếu rủ thêm bạn bè tham gia. Nhiều đối tượng bán thuốc lá điện tử lợi dụng tâm lý của các em để bán thuốc lá điện tử, và tạo ra các chất gây nghiện khác trong thuốc lá điện tử. Vì lợi nhuận mà các đối tượng bất chấp mọi thủ đoạn để lôi kéo học sinh.

Trên thực tế, thuốc lá điện tử gây ra nhiều tác hại đối với sức khoẻ. Sử dụng thuốc lá điện tử ảnh hưởng đến hệ hô hấp, làm giảm chức năng phổi và có khả năng liên quan đến sự gia tăng mức độ nghiêm trọng của các rối loạn hô hấp như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính... Thuốc lá điện tử cũng có thể dẫn đến rối loạn chức năng mạch máu, tăng nguy cơ xơ cứng mạch máu, huyết khối, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành, tăng huyết áp và tiền sử đột quỵ. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, sol khí sinh ra từ thuốc lá điện tử có thể tăng cường hoạt động các enzym gây ung thư, dẫn đến tổn thương DNA và ung thư sau khi hút trong thời gian dài.

Gần đây, tại Việt Nam đã ghi nhận một số trường hợp ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử phải nhập viện cấp cứu. Đáng nói, hầu hết các trường hợp xảy ra ở lứa tuổi học sinh. Việc học sinh sử dụng thuốc lá điện tử để lại nhiều tác hại rõ rệt tới sức khỏe, tâm lý và có thể gây ra các tệ nạn xã hội khác như trộm cắp, cướp giật. Bởi vậy, hơn bao giờ hết, toàn xã hội cần chung tay ngăn chặn, kiểm soát việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới.

Cần kịp thời ngăn chặn trước khi quá muộn

Thời gian qua, Viện Nghiên cứu và ứng dụng phòng chống ma tuý PSD cũng tiếp nhận nhiều bạn trẻ tham gia tư vấn trị liệu bằng liệu pháp tâm lý, cai nghiện thuốc lá điện tử. Hầu hết các bạn đều không nhận thức rõ tác hại mà thuốc lá điện tử gây ra.

Các chuyên gia Viện Nghiên cứu và Ứng dụng phòng chống ma tuý PSD đề xuất, các gia đình có con em đang trong độ tuổi học sinh, sinh viên cần quan tâm, chú ý tới con cái, kịp thời nắm bắt thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử của con em để ngăn chặn sớm, tránh các ảnh hưởng tới sức khoẻ. Các gia đình nên dành nhiều thời gian quan tâm đến con em trong tuổi vị thành niên; phối hợp chặt chẽ với nhà trường để khuyến cáo không sử dụng ma tuý, không sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử nói riêng.

Để góp phần ngăn chặn các loại ma tuý núp bóng thuốc lá điện tử tiếp cận giới trẻ, các cơ quan chức năng cần vào cuộc nghiêm túc, quyết liệt, phối hợp chặt chẽ với gia đình và nhà trường. Các nhà trường cần tổ chức thực hiện hiệu quả chương trình giáo dục, rèn luyện lối sống; phổ biến, giáo dục pháp luật đặc biệt là các kỹ năng phòng ngừa ma túy;

Đối với các em học sinh, sinh viên đã có biểu hiện lệ thuộc thuốc lá điện tử, gia đình và nhà trường cần sớm có biện pháp can thiệp, đưa con em tới các trung tâm xã hội, cơ sở cai nghiện… để kịp thời kiểm tra mức độ lệ thuộc, kiểm tra sức khoẻ và tư vấn, trị liệu tâm lý, giúp các em từ bỏ thuốc lá điện tử và các chất kích thích, độc hại khác.

Như vậy, để ngăn chặn sử dụng thuốc lá điện tử cần sự vào cuộc của nhiều ngành, nhiều cấp, kết hợp chặt chẽ nhiều lực lượng, chương trình từ phòng chống tội phạm ma túy, xử lý nghiêm việc buôn lậu thuốc lá điện tử đến tuyên truyền tác hại, giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng phòng ngừa ma túy đến phối hợp chặt chẽ gia đình và nhà trường, sự tham gia nhiệt thành của các cấp ủy Đảng, các tổ chức xã hội như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh…trở thành phong trào của toàn dân.