Gia đình là một trong những yếu tố nền tảng trong cuộc chiến chống lại tội phạm ma tuý. Để góp phần ngăn ngừa đấu tranh phòng, chống ma tuý, không thể thiếu đi một vai trò quan trọng của gia đình.

Sự thiếu quan tâm, buông lỏng giáo dục của gia đình là một trong những nguyên nhân chính khiến một số bộ phận thanh thiếu niên không tự giác rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, dễ bị bạn bè lôi kéo, rủ rê, ham vui dẫn tới sa ngã vào con đường ma tuý. Tội phạm ma túy sẽ kéo theo nhiều tệ nạn cũng như các loại hình tội phạm khác, đe dọa đến an ninh, trật tự quốc gia, đến cuộc sống lành mạnh của người dân.

Ngoài trách nhiệm giáo dục con cái và có biện pháp khi con em rơi vào con đường nghiện ngập, gia đình cũng cần có ý thức tố giác tội phạm khi chính người thân của mình sa vào tệ nạn ma túy. Phòng, chống ma túy từ gia đình là trách nhiệm của mọi thành viên trong gia đình. Nhận thức đúng vai trò và hỗ trợ cách làm đúng để phòng, chống ma túy từ gia đình, chúng ta sẽ có những tổ ấm, môi trường trong lành cho thanh thiếu niên.

Khi phát hiện con em mình sử dụng ma túy, nhiều bậc làm cha làm mẹ không tố giác mà tự cho con cai nghiện ở nhà. Tuy nhiên, hiệu quả cai nghiện không đạt được dẫn đến nhiều hệ lụy, trong đó đối tượng nghiện ngập phạm tội khác khiến cho tình hình càng nghiêm trọng.

Thực tế, trong nhiều trường hợp, vì tình cảm gia đình mà bố mẹ không tố giác con dù biết rõ con phạm tội liên quan đến ma túy. Trong trường hợp không tố giác các tội liên quan ma túy và tội đặc biệt nghiêm trọng khác thì các đối tượng nêu trên vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.

Gia đình phải có trách nhiệm phát hiện, cung cấp nhanh chóng các thông tin về tệ nạn ma tuý cho cơ quan công an hoặc cơ quan khác có thẩm quyền. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải xem xét, giải quyết kịp thời những thông tin, tố giác về tệ nạn ma tuý.

Khi phát hiện tội phạm ma túy, gia đình phải báo cáo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền việc trồng cây có chứa chất ma tuý; tham gia triệt phá cây có chứa chất ma tuý do chính quyền địa phương tổ chức.

Gia đình phải có trách nhiệm giáo dục các thành viên, thân nhân về tác hại của ma tuý và thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý; quản lý chặt chẽ, ngăn chặn thành viên trong gia đình tham gia tệ nạn ma tuý.

Đồng thời, tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma tuý tại các cơ sở cai nghiện và tại cộng đồng; theo dõi, giúp đỡ người thân đã cai nghiện ma tuý hoà nhập cộng đồng; phòng, chống tái nghiện.